اقتصاد چهل تکه ایران (مصاحبه پیمان مولوی با روزنامه صمت)
1400/02/12
اقتصاد چهل تکه ایران
پیمان مولوی اقتصاددان و دبیر کل انجمن اقتصاددانان ایران با اشاره به تورم مزمن در ایران به صمت گفت: نرخ سود یکی از ابزارهای کنترل تورم است که می توان با افزایش آن نسبت به نرخ تورم ، بالانس را در اقتصاد ایجاد کرد، اما افزایش نرخ سود هم تا یک بازه ای امکان پذیر است و نمی توان تا هر اندازه ای که تورم بالا رفت، نرخ سود را افزایش داد .
وی در ادامه افزود : وقتی نرخ تورم از حدی بالا می رود ، نمی‌توان انتظار داشت نرخ سود نیز روز به روز افزایش پیدا کند و کارکرد قبلی را داشته باشد.
دو دستگی در بین فعالان اقتصادی
مولوی به وجود افتراقات در بین شهروندان فعال در حوزه اقتصاد اشاره و عنوان کرد : در شرایطی که عده‌ای دائم در پی کاهش نرخ سود هستند و عده‌ای به دنبال افزایش ، می‌بینیم که نوعی دودستگی ایجاد می‌شود که به افتراقات دامن می زند ؛ براب مثال با بالا بردن نرخ بهره تجمیع منابع بیشتر می‌شود و بانکها می‌توانند به بازی که در سال ۹۸ و ۹۹ انجام دادند بازگرداند.
نرخ بهره منفی
دبیرکل انجمن اقتصاددانان ایران به منفی بودن نرخ بهره در نظام بانکی ایران اشاره کرد به صمت گفت : کاهش نرخ بهره نیز طرفدارانی دارد که خود را حامی تولید معرفی می کنند، اما این عده باید توجه کنند که نرخ بهره در حال حاضر منفی است زیرا برای سپرده‌گذاری منطقی در شرایطی که تورم ۴۰ درصدی وجود دارد، نرخ سود باید حداقل ۴۱ درصد باشد ، وگرنه افراد وقتی پول خود را در بانک می گذارند سال بعد در بهترین شرایط تنها یک درصد به ارزش سرمایه شان افزوده خواهد شد.
ترویج سفته بازی
این تحلیلگر اقتصاد با اشاره به پر بازده بودن تسهیلات اظهار کرد: وقتی نرخ سود پایین است نرخ بهره تسهیلات بانکی هم پایین خواهد بود؛ یعنی هرگونه استقراض از بانکها به صرفه است و افراد می‌توانند با گرفتن وام و تبدیل آن به هر جنسی غیر از ریال ، سال آینده حداقل به میزان نرخ تورم بازدهی کسب کنند.
این اقتصاددان با اشاره به ترویج سفته بازی در چنین شرایطی، یادآور شد : در هر صورت سفته‌بازی رواج پیدا می کند، زیرا افراد می توانند بدون اینکه کوچکترین فعالیتی انجام داده باشند و تنها با تبدیل ریالی که از محل تسهیلات بانکی به دست آورده‌اند، سود بسیار خوبی کسب می‌کنند. این به معنای تقویت بخش‌های سفته بازانه اقتصاد کشورمان است که با افزایش یا کاهش نرخ بهره حل شدنی نیست ، بلکه ما باید به صورت ریشه‌ای و عمیق‌تر حل مشکلات اقتصادی کشورمان را دنبال کنیم، نه اینکه با تغییر نرخ سود تنها در پی راضی نگه داشتن بخشی از مردم باشیم.
لابی گری ذینفعان
مولوی در پایان بر فعالیت گسترده ذینفعان در اقتصاد ایران تأکید و خاطرنشان کرد: اقتصاد ایران چهل تکه شده و هر تکه در اختلاف با دیگری است. در چنین فضایی نمی‌توان تنها با تغییر سیاست‌های پولی انتظار داشت همه مشکلات حل شود. برای مثال درباره نرخ بهره کاملاً مشاهده می‌کنیم که فعالان اقتصادی به دو بخش تقسیم شده‌اند ؛ ذینفعان نیز کارشناسان اقتصادی را جلو می‌اندازند تا با توجیهات علمی فضا را برای تغییر سیاست‌های و شیفت حرکتی آماده کنند. از طرفی هم خودشان برای لابی‌گری آماده می‌شود تا از این تغییرات بیشترین بهره را برده باشند. ادامه این روند تنها یک سیکل معیوب را باعث می شود که به اقتصاد ایران آسیب های زیادی وارد می کند.