آف‌شور چه کمکی به روند مبادلات خواهد کرد؟
1400/10/29
آف‌شور چه کمکی به روند مبادلات خواهد کرد؟
پیمان مولوی، کارشناس اقتصاد در گفت‌وگو باصمت با اشاره به اینکه بانک آف‌شور در پایین‌ترین رده خود می‌تواند کار صرافی‌ها و یکسری نقل‌وانتقالات ارزی را انجام دهد، گفت: کسانی که صحبت از تاسیس بانک آف‌شور می‌کنند باید بگویند این بانک در شرایط تحریمی و مشکلات یوترن دلار، چه کمکی به روند مبادلات خواهد کرد؟ واقعیت این است که تاسیس بانک آف‌شور در اقتصاد ایران بدون پذیرفتن FATF و بدون حل شدن مشکل تحریم، هیچ کمکی به مبادلات پولی و بانکی نخواهد کرد و بیشتر شبیه تکرار یکسری کارهای غیرکارشناسی است. در حال‌حاضر اولویت حل کردن مشکلات نظام بانکی است.
مانور توخالی
مولوی گفت: سرپرست منطقه آزاد قشم از مذاکره با دو گروه سرمایه‌گذار برای راه‌اندازی بانک آف‌شور در قشم برای سال آینده خبر داده است. از سوی دیگر، آذرماه امسال دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور از راه‌اندازی بانک آف‌شور در جزیره کیش با همکاری بانک مرکزی خبر داد. به نظر می‌رسد این صحبت‌ها بیشتر شبیه به مانورهای توخالی باشد.
آف‌شور یا صرافی؟
وی افزود: راه‌اندازی بانک آف‌شور کار سخت و پیچیده‌ای نیست. همین الان می‌توان چندین بانک آف‌شور در کیش تاسیس کرد. اما این بانک‌ها با محدودیت‌های فعلی ایران چگونه می‌خواهند فعالیت کنند؟ چگونه می‌توانند نقل‌وانتقالات و پرداختی‌ها را تسهیل کنند؟ چه کاری بانک آف شور می‌تواند انجام دهد و صرافی‌ها نمی‌تواند؟ در حالی که صرافی‌ها همان کار را بهتر و با هزینه کمتری هم انجام می‌دهند. مگر اینکه تحریم‌ها برداشته شود تا بانک‌های آف‌شور هم بتوانند فعالیت جدیدی شروع کرده و خدمات جدیدی ارائه دهند. البته در صورت رفع تحریم و پذیرش FATF خود بانک‌های ایرانی می‌توانند روابط کارگزاری خوبی ایجاد کنند. با این همه به نظرم صحبت از تاسیس این بانک‌ها بیشتر یک مانور شبیه است. مولوی تصریح کرد: یکی از موانع پیش‌روی تاسیس بانک‌های آف‌شور در مناطق آزاد وجود ایران در لیست سیاه FATF است. ایران چه FATF را بپذیرد یا نه، جهان اهمیتی به آن نمی‌دهد. FATF یک نظام مقرراتی خیلی روشن جهانی است. روسیه، چین و بیشتر کشورها هم این سازکار بین‌المللی را قبول کرده‌اند و در این مکانیسم قرار دارند و در آن دخالت می‌کنند. اگر ایران هم می‌خواهد از مواهب سرمایه‌گذاری و تامین مالی بین‌المللی استفاده کند باید FATF را بپذیرد. درحال‌حاضر ترکیه وارد لیست خاکستری FATF شده و ریسک اقتصادی در این کشور به‌شدت بالا رفته است. وی افزود: ایران سال‌هاست با پذیرش در FATF دچار مشکل است. کافی است به کشورهایی که در لیست سیاه FATF هستند نگاه کنید. آیا یک کشور توسعه‌یافته و حتی نیمه‌توسعه یافته در این لیست می‌بینید؟ آیا یک کشور که علاقه‌مند به صادرات است در این لیست قرار دارد؟ خواهید دید که خیر.
تسهیل ورود و خروج پول
مولوی با اشاره به اینکه راه‌اندازی بانک آف‌شور به تسهیل روند ورود و خروج پول کمک خواهد کرد، گفت: اگر شرایط برای تاسیس بانک آف‌شور فراهم باشد، برای کسانی که در آنجا فعالیت سرمایه‌گذاری و روابط اقتصادی خارجی دارند مفید خواهد بود.
یک طرح شکست خورده
وی یکی از عوامل ناکارآیی طرح‌هایی مانند تاسیس بانک آف‌شور را ریشه در مشکلات خود مناطق آزاد دانست و گفت: مناطق آزاد در ایران یک طرح شکست خورده است و نقش پیشران در امر توسعه ایفا نمی‌کند. البته جایی مثل قشم به سمت فعالیت‌هایی در حوزه پتروشیمی حرکت کرده یا کیش فعالیت‌های اقتصادی مهمی داشته است. اما سایر مناطق آزاد در ایران فعالیت به‌خصوصی ندارند، چراکه دیدگاه ما نسبت به مناطق آزاد روشن نیست و مدیرانی که در آنجا کار می‌کنند لزوما تخصصی در آن حوزه ندارند و دیدگاه‌‌های مدیران نیز غالبا جناحی بوده است. وی افزود: از سوی دیگر، به‌دلیل اینکه الگوی مناسبی برای مناطق آزاد نداریم، روند فعالیت مناطق آزاد ما رو به افول رفته است. ایران باید مناطق آزاد نمونه و زون‌های اقتتصادی کشورهایی مانند چین، امارات، عمان و این‌گونه کشورها را الگوی خود قرار دهد. مناطق آزاد این کشورها پیشران توسعه هستند اما مناطق آزاد ایران با سرزمین اصلی در نحوه مدیریت، نحوه تفکر و استفاده از تجهیزات تفاوتی ندارد.
