سناریوهای اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۱ (سرمقاله پیمان مولوی در روزنامه ابتکار)
1401/03/23
سناریوهای اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۱
این روزها بسیاری در مورد آینده اقتصاد ایران را دارند و دنبال بیشتر پیشگویی هستند اما اقتصاد علم سناریوسازی هم هست، داشتن سناریوهای مختلف و بررسی مداوم تغییرات و رصد تحولات و ریسک‌ها.
در دنیای سرمایه گذاری و تصمیم گیری اقتصاد با رویکرد مدیریت ریسک ما یک پروسه مشخص داریم و این دیگر نمی تواند در قالب یک اقتصاد بومی شده تعریف شود، بلکه یک پروسه است، مثل پروسه چک کردن هواپیما قبل از برخاستن و یا …
مرحله اول شناسایی ریسک‌ها است و پروسه دوم ارزیاب آن ریسک‌ها بر ساختار سرمایه شرکت و یا فرد و در نهایت رسیدن به ابزارهای مدیریت این ریسک ها.
ریسک های اقتصادی مهم سال ۱۴۰۱ کدامند؟
اول: نرخ رشد نقدینگی
بر اساس سناریو های بدبینانه، میانه و خوشبینانه ، در سناریو بدبینانه رشد نقدینگی ماهانه نزدیک به ۴.۵ درصد خواهد بود و این یعنی در انتهای سال ۲۵۰۰ هزار میلیارد نقدینگی جدید بر روی ۴۸۰۰ هزار میلیارد نقدینگی قبلی انباشت می شود، در سناریو میانه رشد متوسط ۳۹٪ سالانه است همانند سال ۱۴۰۰ و این هم رشد نقدینگی ۱۶۰۰ هزار میلیاردی را ایجاد می کند و در سناریو خوشبینانه ما با رشدی ۳۰٪ در سال ۱۴۰۱ روبرو خواهیم بود که آن هم ۱۴۰۰ میلیارد به نقدینگی کنونی اضافه می‌کند، بدون درک رشد اقتصاد تقریبا رشد نقدینگی به تنهایی نمی تواند ملاک باشد.
دوم: نرخ رشد اقتصادی
در سناریو بدبینانه رشد اقتصادی به زیر ۵٪ خواهد رفت و با پایین رفتن آن با عدم رسیدن به توافق برجامی شاهد تاثیر بسیار زیاد نقدینگی در هر سناریویی خواهیم بود، در سناریو خوشبینانه نیز ما رشد اقتصادی بالای ۵٪ را خواهیم دید که بدون برجام و برداشته شدن تحریم‌ها تقریبا خیالی خواهد بود این امر شتاب نقدینگی را متوازن می کند.
سوم: نرخ تورم
ریسک مهم اقتصاد ایران تورمی است که در صورت تحقق سناریو اول نقدینگی(بدبینانه) و رشد اقتصاد زیر ۵٪ شاهد رسیدن آن به بازه ۶۰ الی ۷۰٪ خواهیم بود یعنی تورم ماهانه بالای ۵٪ که زنگ خطر بسیار زیادی برای رسیدن تورم در سالهای بعد به یک عدد سه رقمی است، در سناریو میانه تورم در بازه ۴۵ الی۶۰ درصد در نوسان خواهد بود
چهارم: نرخ بهره حقیقی
در اقتصاد ایران رونق و رکود بازارهای موازی بسیار به نرخ بهره حقیقی مربوط است، نرخ بهره حقیقی امروز ۱۸٪ است و این امر یعنی برو بدهی ایجاد کن و دارایی روی زمین بخر و منتفع شو! بدون افزایش نرخ بهره در ایران و بدون سیاستی انقباضی شاهد منفی تر شدن این نرخ خواهیم بود، در حال بر هکی با یک سیاست افزایش نرخ بهره و انقباضی می توانیم شاهد کمی کاهش باشیم اما با ریسک های جدید و عدم حرکت نرخ بهره تقریبا دور از ذهن خواهد بود
هر فعال اقتصاد باید بر اساس ساختار سرمایه‌اش سناری‌های فوق را تحلیل و برنامه جایگزین داشته باشد.