افزايش نرخ ارز و سفره هاي خالي مردم (سرمقاله پیمان مولوی در روزنامه اعتماد)
1401/08/15
افزايش نرخ ارز و سفره هاي خالي مردم
بارها شنيده‌ايد كه نبايد اقتصاد ايران را دلاريزه كرد، گويي برخي مي‌خواهند اقتصاد ايران را دلاريزه كنند و برخي هم مخالف آن هستند. از ديد كارشناسي اين امر مغالطه‌اي بيش نيست. از لباسي كه مي‌پوشيم تا موبايلي كه در دست داريم و آسفالتي كه خودرو روي آن حركت مي‌كند، همه و همه به نرخ دلار گره خورده‌اند. در واقع افزايش نرخ دلار، مجموعه كالاها و خدمات را در كشور گران مي‌كند و نوسانات مستمري در بازارهاي ايران ايجاد مي‌كنند. كافي است شاخص كالايي CRB INDEX را ببينيد كه از انرژي تا كشاورزي و از فلزات اساسي تا فلزات گرانبها همه و همه مبتني بر دلار جهاني usd index هستند و بالا و پايين مي‌روند. اگر كشوري همانند امارات سال‌هاست دلار را روي ۳.۷ (سه مميز ۷) نگه داشته است دليل ديگري دارد. تفاوت در اين نيست كه دلار ارز مرجع جهاني است، تفاوت در سياست اقتصادي است كه كشورها اعمال مي‌كنند، وقتي اقتصادي داريم كه در آن در ثانيه ۴۵ ميليون تومان نقدينگي خلق مي‌شود و رشد اقتصادي يك دهه آن نزديك به صفر است ناخودآگاه دچار تورم بالا مي‌شود و اين تورم بالا دقيقا قدرت برابري ارزش ريال و دلار را تعيين مي‌كند. امروز در اقتصاد ايران تورم ۴۳درصد سالانه است و تورم در امريكا معادل ۸درصد در اين شرايط براي همه فعالان اقتصادي مشخص است كه ريال مي‌تواند در يك سال ۳۵درصد كاهش ارزش داشته باشد حتي در اقتصادي كه تمام واردات و صادراتش تحت كنترل دولت است نيز اين اتفاق خواهد افتاد لذا گريزناپذير است و از خبر اعلام آزاد شدن پول‌هاي بلوكه شده نيز نمي‌توان آن را مديريت كرد. در اين راستا بايد علت را در كاهش ارزش ريال در اقتصاد ايران جست و دنبال يكسره كردن كار دلار در خارج از ايران نبود. حتي در چين دومين اقتصاد بزرگ جهان چنين ادعايي وجود ندارد و اين سيستم فعلا در حال كار كردن است. ازسوي ديگر دلار به زندگي همه ما گره خورده است، همان‌طور كه عرض شد اما حفظ ارزش ريال دراختيار دولت‌ها و از وظايف بانك مركزي است، ولي وقتي از مهم‌ترين ابزار‌ها در زماني كه بايد بهره ببرد، نمي‌برد، شما نمي‌توانيد انتظار معجزه داشته باشيد.
براي اينكه ببينيم ريال بيش از اين ارزش از دست خواهد داد با نه به سه سوا زير بايد فكر كرد
نخست) آيا نقدينگي با همين شيب صعودي خواهد بود؟
دوم) آيا رشد اقتصادي ايران زير ۳درصد خواهد بود؟
سوم) آيا تورم در همين سطح پايا خواهد شد؟
پاسخ به هر كدام از اين پرسش‌ها شرايط جديدي را در اقتصاد ايران ايجاد مي‌كند و مسيرهاي متفاوتي را مي‌گشايد.