اوراق صکوک اماراتی‌ها در لندن و موقعیت ما
1397/09/26
سرمقاله ای از پیمان مولوی مشاور تامین مالی و سرمایه‌گذاری در گسترش صمت
هفته گذشته هلدینگ صنعت ابوظبی اوراق صکوک خود را در بورس اوراق بهادار لندن برای تامین مالی ۳۰۰ میلیون دلار منتشر کرد.
امارات اقتصادی ۳۸۰ میلیارد دلاری دارد (اقتصاد ایران ۴۳۰ میلیارد دلار) و جالب است بدانید که صندوق سرمایه‌گذاری ابوظبیAbudabi Investment Fund Authority ۶۸۳ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت دارد. همچنین دو صندوق دیگر سرمایه‌گذاری دولتی این کشور به نام‌های Dubai Investment corporation و Mubadala Investment Company هر کدام به ترتیب ۲۲۹ و ۲۲۶ میلیارد دلار دارایی دارند.
هلدینگ صنعت ابوظبی یک گروه سرمایه‌گذاری ۲۷ میلیارد دلاری و فعال در حوزه‌های انرژی، فولاد، صنایع غذایی و ساخت‌وساز است که براساس سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ ابوظبی اقدام‌هایی را برای پیشبرد اهداف این شیخ‌نشین انجام می‌دهد.
چرا کشورهایی مانند امارات با ذخایر ارزی بسیار بالا و همچنین منابع مالی داخلی از منابع بین‌المللی و سرمایه‌گذاران جهانی برای تامین مالی پروژه‌های‌شان بهره می‌برند و از تمامی ابزارها برای توسعه خود استفاده می‌کنند و ما هنوز در ایران اگر منابع نفتی و درآمدهایش اجازه دهد به این منابع اکتفا می‌کنیم و راهبری استراتژیک برای استفاده از منابع جهانی نداریم.
اقتصاد امارات متحده عربی از سوی موسسه‌های رتبه‌بندی بین‌المللی مانند مودیز، اس‌اندپی و فیتچ در جایگاه AA رتبه‌بندی شده که این به‌معنی ریسک پایین این کشور برای سرمایه‌گذاری و هزینه کم تامین مالی برای بنگاه‌های این کشور است. در همین مورد انتشار اوراق صکوک در بورس لندن ازسوی هلدینگ صنعت، رتبه اعتباری این اوراق بسیار عالی و مناسب برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی بود.
بنگاه‌های ایرانی از تامین مالی بین‌المللی محرومند و بسیاری از پروژه‌های توسعه‌ای کشور به سبب نبود منابع مالی پیشرفت مناسبی ندارند و گاهی از حرکت بازمی‌ایستند. این تفکر که فقط با منابع داخلی می‌توانیم تمامی برنامه‌های توسعه‌ای در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، انرژی، سلامت و... را پیش ببریم به‌طور تقریبی جواب خود را در سال‌های گذشته داده اما به سبب نبود دانش مدرن تامین مالی هنوز هستند کارشناسانی که منابع داخلی را برای توسعه کافی می‌دانند.
عدد ۳۰۰ میلیون دلار در انتشار اوراق صکوک عدد ناچیزی است؛ بیایید نگاهی به اعداد تامین مالی ابزارهای مالی اسلامی ازسوی شرکت‌ها بیندازیم:
۱- بانک توسعه اسلامی ۲۰۲۳ که ازسوی عربستان سعودی منتشر شده به مبلغ ۱.۲۵ میلیارد دلار، مشاوران انتشار این اوراق Citigroup، Emirates NBD، HSBC Standard Charterd
۲- شارجه ۲۰۲۸، ازسوی امارات متحده عربی به مبلغ یک میلیارد دلار
۳- فرست‌بانک ابوظبی ۲۰۲۳، ازسوی امارات متحده عربی، ۶۵۰ میلیون دلار
۴- جمهوری اندونزی ۱.۲۵ میلیارد دلار
و بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌ها در کشورهای اسلامی که از ابزارهای مالی در سطح جهانی برای توسعه زیرساخت‌ها و پیشبرد برنامه‌های کشورشان استفاده می‌کنند.
به‌نظر نگارنده ما در ایران برای پیشبرد اهداف توسعه‌ای خود مانند بسیاری از کشورهای مستقل جهان باید روش‌های مدرن را دریابیم و از آن طریق بتوانیم هزینه فرصت انجام پروژه‌ها را کاهش دهیم.
در همین راستا این موارد نیازمند درک و توجه مضاعف است:
۱- بدون رتبه‌بندی اعتباری بین‌المللی ایران و شرکت‌های ایرانی استفاده از ابزارهای نوین، امکان‌پذیر نیست و ایران سال‌هاست ازسوی موسسه‌های بین‌المللی رتبه‌بندی نمی‌شود. بعد از رتبه‌بندی بالاترین و اصلی‌ترین هدف باید کاهش ریسک ایران و بهبود رتبه اعتباری باشد تا از این طریق بتوانیم منابع ارزان‌تر را به پروژه‌ها تزریق کنیم و قدرت رقابت بین‌بنگاهی را افزایش دهیم.
۲- ما نیازمند درک فضای نوین تامین مالی در جهان هستیم. درک فضا ازسوی بدنه‌های برنامه‌ریز و مذاکره‌کنندگان در سطوح شرکتی یکی از الزام‌های مهم در پیشبرد اهداف یادشده است. متاسفانه در این حوزه ضعف‌های بسیار بزرگی وجود دارد و این امر باید با آموزش اجرایی به‌سرعت جبران شود.
۳- جهان مالی در حال تغییر پارادایم از غرب به شرق است اما ما هنوز در روش‌های تامین مالی یک دهه پیش باقی مانده‌ایم. باید از جهان اطراف بیشتر بیاموزیم؛ چه اشکالی دارد از چینی‌ها، مالزیایی‌ها و حتی ویتنامی‌ها درس‌های چگونگی استفاده از ظرفیت‌های اقتصاد جهانی را بیاموزیم؟