سرمایه‌گذاری در حوزه خودروهای برقی
1397/11/27
سرمقاله ای از دکتر پیمان مولوی مشاور تامین مالی و سرمایه‌گذاری در روزنامه صمت
براساس اخبار منتشرشده، هفته گذشته کارخانه پورشه از نخستین خودرو تمام‌برقی خود رونمایی کرد و آن را رقیبی قوی در برابر محصولات تسلا قرار داد.
این خبر در حالی منتشر شد که کمپانی‌های بزرگی مانند مرسدس بنز، ب‌ام‌و، آئودی، تویوتا، فولکس واگن، تولیدکنندگان بزرگ خودرو در چین همه و همه در حال راه‌اندازی خطوط تولید خودروهای برقی هستند و این روند با شدت زیادی در امسال میلادی ادامه خواهد داشت.
همچنین در حوزه خودروهای خودران تمامی شرکت‌های بزرگ با پارتنرهای بین‌المللی و محلی‌شان در حال توسعه پلتفرم‌های خود هستند؛ بنابراین می‌توان گفت حوزه خودروهای خودران و برقی در حال تبدیل شدن به بازاری به ارزش ۴ تریلیون دلار تا ۱۰ سال آینده است (تولید ناخالص داخلی ایران ۴۲۵ میلیارد دلار است؛ برای مقایسه اندازه بازار).
به میزان تولید خودروهای الکترونیک تا آوریل ۲۰۱۹ (فروردین ۱۳۹۸) و پیش‌بینی تا ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۰۴) دقت کنید:
کمپانی ب‌ام‌و ۱۰۰ هزار دستگاه تا ابتدای امسال و رشدی ۲۵ درصدی تا ۲۰۲۵
تولیدکنندگان چینی ۴.۲۴ میلیون دستگاه تا پایان ۲۰۲۰ میلادی (۱۳۹۹ خورشیدی)
دایملر ۱۰۰ هزار دستگاه تا پایان سال ۲۰۲۰
رنو نیسان، ۱.۵ میلیون دستگاه تا پایان سال ۲۰۲۰
تسلا یک میلیون دستگاه تا پایان سال ۲۰۲۰
فولکس واگن ۳ میلیون دستگاه تا پایان سال ۲۰۲۵
ولوو یک میلیون دستگاه تا پایان سال ۲۰۲۵
همانطور که مشاهده می‌کنید روند تولید خودروهای برقی در جهان در چند سال آینده رشد قابل‌توجهی خواهد داشت و این امر به سبب توسعه زیرساخت‌های فناوریک مبتنی بر کاهش مصرف سوخت‌های آلاینده محیط‌زیست و بالا رفتن استانداردهای زندگی و زیست‌محیطی در کشورهای جهان است.
در حوزه خودروهای خودران نیز وضعیت به‌طور تقریبی مشابه خودروهای الکترونیک است. کاهش تصادف‌ها و بالا رفتن دقت در رانندگی با خودروهای خودران موجب شده تمامی شرکت‌های صاحب‌نام در این حوزه حضور یابند و سرمایه‌گذاری کنند.
این روند در کشوری مانند آلمان، امریکا، کانادا و بسیاری از کشورها که مشکلات محیط زیستی کمی دارند در حال توسعه و رشد است، چرا در ایران ما شاهد سرمایه‌گذاری در توسعه خودروهای الکترونیک مانند سایر نقاط جهان نیستیم؟
۱- وقتی اقتصاد انرژی ایران مبتنی بر یارانه باشد، بهینه‌سازی مصرف و کاهش آن امری زائد تلقی می‌شود و ارتقای فناوری به سبب بی‌نیازی در کشور در اولویت قرار نخواهد گرفت.
۲- نبود اقتصاد رقابتی در تولید و عرضه خودرو. خودروسازان ایرانی به‌سبب بالا بودن دیوار تعرفه‌ای، بازاری بس ایمن در اختیار دارند و نیازی به رقابت با رقیبان بین‌المللی احساس نمی‌کنند. با این فرمول می‌توان گفت ترسی که از حضور تسلا در رقیبان بین‌المللی‌اش ایجاد شد در ایران شبیه شوخی است، این در حالی است که آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگ یکی از مشکلات عدیده شهروندان است.
۳- باتوجه به نبود سیاست‌گذاری مبتنی بر توسعه فناوری‌های دوستدار محیط‌زیست، آیا می‌توان گفت ورود و حضور خودروهای الکترونیک در ایران یک نیاز رو به توسعه است؟ به‌طور تقریبی خیر؛ اگر به برنامه ورود خودروهای هیبریدی به منطقه طرح ترافیک دقت کنید تفاوت فاحشی در سیاست‌گذاری برای ورود خودروهای برقی و هیبریدی با سایر خودروها به چشم نمی‌خورد، این در حالی است که اگر ما در ایران این امر را یک نیاز مهم تلقی می‌کردیم و با سیاست‌گذاری‌های درست تعرفه واردات خودروهای برقی را صفر در نظر می‌گرفتیم و تردد آنها را در تمامی نقاط شهر گسترش می‌دادیم، حتی می‌توانستیم از قانون بهینه‌سازی مصرف سوخت برای دادن یارانه به تولید و ورود فناوری چنین خودروهایی استفاده کنیم.
۴- نبود ارتباط فناوریک بین‌المللی و حضور نداشتن شرکت‌های صاحب فناوری در ایران. بعد از برجام پیش‌بینی می‌شد خودروسازان بین‌المللی به فضای اقتصادی ایران بازگردند و موجب ارتقای فنی خودروسازی ایران شوند، اما بعد از خروج امریکا از برجام این امر به کما رفت و حضور آنها در پرده‌ای از ابهام قرار گرفت؛ البته باید اشاره کرد که در همان زمان نیز شرکت‌های معظم خودروسازی داخلی هیچ کدام به‌دنبال پلتفرم خودروهای الکترونیک نبودند.
باتوجه به آنچه گفته شد در جهانی که همگان از هند تا چین، از برزیل تا مکزیک و امریکای شمالی تا اروپا همه به‌دنبال کاهش مصرف سوخت و کاهش آلایندگی با افزایش استفاده از خودروهای برقی هستند و ارزش بازار چنین خودروهایی در حال رسیدن به عدد ۴هزار میلیارد دلار تا ۱۰ سال آینده است، بانک‌های سرمایه‌گذاری تاکید زیادی بر سرمایه‌گذاری در این حوزه دارند و سرمایه‌گذاران بزرگی در تمام جهان علاقه‌مند به حضور در چنین پروژه‌هایی هستند. در این شرایط ما در ایران در همان مسیر پیشین خود در حال حرکتیم و نیازی به تغییر رویه و همگام‌سازی با ترند جهانی در خود نمی‌بینیم.