تصویب تمدید تحریم های آمریکا برای ۱۰ سال و اهمیت آن برای سرمایه گذاری در ایران
1395/09/16
مقاله ای به قلم دکتر پیمان مولوی با عنوان " تاثیر تحریم ها بر سرمایه گذاری در ایران " در روزنامه گسترش تجارت
دکتر پیمان مولوی
مشاور تامین مالی بین المللی و جذب سرمایه گذاری خارجی
امروز که این مقاله نگاشته می شود سنای ایالات متحده امریکا قانون تحریم های ایران موسوم به Iran Sanction Act را به تصویب رساند قانونی که از سال ۱۹۹۶ این سومین بار تمدید آن است و به نظر نمی رسد وتو کردن ریاست جمهور امریکا هم مهم تلقی شود چون این طرح با بیش از دو سوم آرای نماینگان سنا به تصویب رسیده و دیر یا زود به قانون مبدل خواهد شد.
حال موقعیت ما بعد از برجام چه خواهد شد؟ موقعیت تمام تلاشهایی که برای جذب سرمایه گذاران بین المللی به ایران بوده است؟ آیا ما باید بسیار نگران نقض برجام باشیم یا عملکرد روزانه خود در اقتصاد ایران؟
روند فعالیتها و تصمیم گیری های اقتصادی در دولتهای مختلف در ایران با فراز و فرود های فراوانی روبرو بوده است اما نکته ای که همواره به نظر نگارنده در حوزه سرمایه گذاری به صورت کلان مطرح نبوده و هنوز هم نیست تقید به اهمیت بهبود رتبه اعتباری ایران است ، اگر برجام و برجام ها اتفاق بیفتند اما ما نتوانیم رتبه اعتباری بین المللی را در افق چند ساله بهتر کنیم با چالشهای بزرگی روبرو می شویم.
شاید بسیاری بر این باورند که تحریم های اولیه نقض برجام هست یا نیست ، اما مهمتر از آن نقشی است که این تحریم ها در رتبه اعتباری ایران به جای می گذارد.
ایالات متحده امریکا در حدود یک چهارم تولید ناخالص جهان را به تنهایی داراست ، این کشور تقریبا بزرگترین نظام مالی دنیا را با انبوهی از بانکهای تجاری و سرمایه گذاری ، بزرگترین صندوق های بازنشستگی ، بزرگترین صندوق های سرمایه گذاری خطر پذیررا در اختیار دارد. تقریبا نیمی از سرمایه در گردش جهان در اختیار شرکتهای امریکایی (بیش از ۵۱ درصد سهام متعلق به افراد و شرکتهای امریکایی است) و افراد امریکای است، ایالات متحده دومین جذب کننده منابع سرمایه گذاری مستقیم بین المللی و بزرگترین سرمایه گذار بین المللی است.
در اختیار داشتن این شبکه عظیم مالی بین المللی به ایالات متحده این قدرت را داده است که بتواند بدون تحریم های سازمان ملل بر بانکها و شرکتهای بزرگ بین المللی جریمه هایی همانند جریمه های دویچه بنک وارد نماید و آنها را برای معامله با ایران تحت فشار دهد. قانون داماتوی تمدید شده بسیار پیچیده تر و کاراتر خواهد بود.
حال ما در ایران چه می توانیم انجام دهیم تا اثرات این قانون را بر اقتصادمان به حداقل برسانیم؟
ما در ایران نیاز گسترده ای به منابع بین المللی برای اجرای پروژه های زیر ساختی نه فقط به صورت تامین کننده مالی (فاینانسر) بلکه به عنوان سرمایه گذار و بهره بردار داریم تا بتوانیم پروژه هایمان را در مدت زمان کمتر و با کارایی بیشتر انجام دهیم، برای نیل به این هدف نیازمند جذاب سازی اقتصاد ایران ، اقتصادی با ریسک بالا برای سرمایه گذاران بین المللی هستیم.
یکی از اولین اقدامات ایجاد ارتباط صمیمانه با تمام کشورهایی است که منابع مالی بین المللی مورد نیاز در کنار دانش نوین را در اختیار دارند، این امر موجب در هم تنیده شدن اقتصاد ایران با شرکتهای بین المللی است که می توانند به مرور زمان زهر تحریم های ایالات متحده را بر اقتصاد ایران بگیرند و به مرور زمان موجب بهبود رتبه اعتباری بین المللی و فرار از رتبه B اعتباری ایران گردد.
عمق دادن به بازار سرمایه ایران یکی دیگر از راهکارهای الزامی اقتصاد ایران برای ایجاد شفافیت بین المللی است و هرچه قدر عمق بازار سرمایه کوچک خود را افزایش دهیم امکان حضور سرمایه گذاران بین المللی را راحت تر کرده ایم، از سوی دیگر توسعه ابزار های نوین مبتنی بر بازار سرمایه ، ایجاد بورس ارز و ابزار های پوشش ارزی برای سرمایه گذاری بین المللی می تواند موقعیت ایران را برای سرمایه گذاری بین المللی و منطقه ای بهبود بخشد.
سومین اقدام عاجل سرو سامان دادن به موقعیت بانکهای ایرانی و ساختار سرمایه آنها و اقدام قاطع با سیستم بانکی قانون گریزی است که بدون معالجه آن نمی توان سایراقدامات را در ایران جدی دانست.
اقدام سوم مربوط به ارایه پکیج های مالیاتی جذاب برای سرمایه گذاران ایرانی و بین المللی برای حضور در ایران است، ما نمی توانیم بد ترین رتبه اعتباری بین المللی را به همراه عدم شفافیت در اقتصاد داشته باشیم اما مانند کشورهایی که موقعیت بهتری دارند از شرکتهای سرمایه گذار طلب مالیاتی برابر نماییم.
حال می بینیم که با این همه کاستی در ابزار های تامین مالی و سرمایه گذاری ، نظام ناکارآمد بانکی با انبوهی از مطالبات سوخت شده ، رتبه اعتباری بین المللی ضعیف و نظام مالیاتی نا متوازن با اقتصاد ،اقدام کنونی سنا امریکا در تمدید تحریم های ایالات متحده بر علیه ایران جدی است یا نبود استراتژی های منسجم در اقتصاد ایران برای بهبود نشانگر های اقتصادی برای سرمایه گذاری ؟
