عرضه اولیه آرامکو و موقعیت شرکت ملی نفت ایران
1398/06/24
سرمقاله ای از دکتر پیمان مولوی در روزنامه گسترش صمت
عرضه اولیه آرامکو و موقعیت شرکت ملی نفت ایران
پیمان مولوی
دبیر و عضو هیات اجرایی انجمن اقتصاددانان ایران
در هفته گذشته دقیقا بعد از تغییرات در وزارت نفت عربستان و جایگزین شدن فرزند ملک سلمان به عنوان وزیر جدید نفت عربستان، شرکت آرامکو اعلام کرد که به بانکهای جی پی مورگان و گلدمن سکز اعلام کرده است که مذاکرات برای ورود به بازار سرمایه نیویورک NYSE را شروع نماید.
این خبر بسیار مهم و تاثیر گذار است ، هم برای تمامی شرکتهای اکتشاف و تولید در جهان، هم برای شرکت ملی نفت ایران و البته بازارهای مالی جهانی.
ماه ها بود که در بازارهای مالی بین المللی در خصوص عرضه اولیه IPO شرکت آرامکو در بورسهای بین المللی حدس و گمانه زنی های بسیاری وجود داشت ، بورس اوراق بهادار لندن به دنبال عرضه این شرکت در FTSE بود و بورسهای نیویورک و نزدک در امریکا نیز به دنبال عرضه آن در امریکا.
بازار سرمایه ایالات متحده امریکا بزرگترین بازار سرمایه در جهان است و بیش از ۱۵ هزار میلیارد دلار اندازه این بازار است. تقریبا بیش از ۳۶ درصد حجم بازار های سرمایه در جهان را به خود اختصاص داده است و تامین مالی از این بازار می تواند منافع زیادی برای شرکتهای لیست و عرضه شده داشته باشد.
اولین مزیت دسترسی به منابع مالی هزاران میلیارد دلاری است که می تواند در امر توسعه فعالیتها از آن استفاده کرد، دسترسی به منابعی که هزینه سرمایه شرکت را کاهش می دهد و قدرت رقابت بین بنگاهی را افزایش خواهد داد.
دسترسی به سرمایه گذاران بین المللی ، نقد کردن ارزش شرکت و بالا رفتن قدرت مانور های مالی می تواند از دیگر مزایای این عرضه برای ارامکو باشد.
سوال اساسی این است که این عرضه چه تاثیری بر رقبای منطقه ای و جهانی خواهد داشت.
در آن سوی خلیج همیشه فارس ، شرکت ملی نفت ایران قرار دارد، رقیب منطقه ای ارامکو که البته به لحاظ نفت تولیدی و صادراتی قابل مقایسه با ارامکو این روزها نیست اما پتانسیل بالایی برای رقابت دارد، شرکت ملی نفت ایران به سبب تحریم های اولیه Primary Sanction که سرمایه گذاری در حوزه انرژی ایران را از طرف امریکا محدود کرده است دسترسی به بازار های سرمایه بین المللی ندارد و با تحریم های جدید نیز این امر کمرنگ تر شده است.
این بدین معنی است که حتی در انتشار اوراق بین المللی نیز شرکت ملی نفت ایران دچار مشکلات عدیده ایست، ارامکو با رتبه اعتباری بالای عربستان که A است و از طرف شرکتهای معتبر رتبه بندی مودیز و اس اند پی ارایه شده است دسترسی به منابع بسیار ارزانتری را داراست و این امر در ساختار سرمایه این شرکت موجب کاهش هزینه سرمایه ارامکو و پروژه های آن خواهد شد و این امر موجب افزایش قدرت رقابت بین بنگاهی این شرکت خواهد شد.
هزینه سرمایه شرکت ملی نفت ایران به سبب بالا بودن هزینه سرمایه در ایران و ریسک بالای سرمایه گذاری بالاست و جزو بالاترین ها در جهان و این امر در میان مدت و بلند مدت موجب کاهش قدرت رقابت بین بنگاهی پروژه های نفتی ایران شده است.
عرضه اولیه غول نفتی عربستان در بورس اوراق بهادار نیویورک شاید بزرگترین میزان عرضه در این بورس را بشکند و این امر موجب بزرگتر شدن این بورس شود، ارزش گذاری اولیه ارامکو حاکی از ارزش ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیارد دلاری این شرکت است.
امیدوارم روزی شرکت ملی نفت ایران و سایر شرکتهای بزرگ ایرانی توانایی عرضه سهام خود را در بازارهای بزرگ جهان ازشانگهای تا توکیو ، لوکزامبورگ تا لندن و ... ا داشته باشند.