معماي اروپا، امريكا، چين و اوراسيا
1398/07/14
سرمقاله دکتر پیمان مولوی در روزنامه صمت
معماي اروپا، امريكا، چين و اوراسيا
پيمان مولوي
دبير و عضو هيات اجرايي انجمن اقتصاددانان ايران
در هفته گذشته اخبار زيادي در خصوص حضور ايران در همكاري هاي اقتصادي اوراسيا منتشر شد. وزير نيرو كه رئيس كمسيون مشترك كشور ايران و روسيه نيز هست ان را فرصت بزرگي براي تجار و بازرگانان ايران ناميدند، ريس اتاق بازرگاني گيلان از صادرات ٥٠٠ محصول ايراني با تعرفه صفر يا كم به كشورهاي عضو گفتند و خلاصه ان را يك فتح الفتوح اعلام كردند.
به شخصه هر گونه پيوستن به گروه هاي همكاري را مثبت ميدانم چه اكو باشد و چه اوراسيا و شانگهاي، اما در اين مجال به موضوعي خواهم پرداخت كه بسيار مهم از جهت سياستگذاري و هزينه فرصت و توسعه ايران است.
اوراسيا متشكل از كشورهاي روسيه، اذربايجان، ارمنستان، جمهوري هاي مستقل فدراتيو روسيه و بلاروس است، تا توليد ناخالص داخلي اين گروه ٢٠٠٠ ميليارد دلار هم نيست و اقتصاد ايران با ٤٠٠ ميليارد دلار! البته كه بازاريست بزرگ كه ميتوان برايش برنامه ريزي كرد و بايد هم چنين باشد اما ايا ما همين بوغ كرنا را براي ساير بازارها هم ميكنيم و به تجار و صادركنندگانمان فخر نمي فروشيم كه برويد و بازارها را فتح كنيد.
بزرگترين و ثروتمندترين بازار جهان بازار ايالات متحده با سايز بازار ١٩٠٠٠ ميليارد دلار است! با درامد سرانه ٦٠٠٠٠ دلار ، بعد از جنگ جهاني دوم اين بازار بزرگ بود كه به ژاپن و المان كمك كرد تا بتوانند محصولات خود را بدان صادر كنند ! ما بيش از ٤ دهه است از ان محروم است.
دومين بازار بزرگ و ثروتمند جهان اتحاديه اروپا با اندازه بازار ١٨٠٠٠ ميليارد دلار و درامد سرانه متوسط ٤٥٠٠٠ دلار است .بازاري كه ميتوانست محل خوبي براي محصولات با مزيت نسبي ايران باشد و ما از ان محروميم.
بازار بعدي بازار ١٢٠٠٠ ميليارد دلاري چين است با درامد سرانه كمتر اما قشر ثروتمند بسيار بزرگ براي محصولات خاص ايراني.
ما به سبب نبود استراتژي صادراتي در دهه هاي گذشته زير ساختهاي لازم براي توسعه صادرات و بالا بودن هزينه سرمايه ، نبود ارتباطات مالي استاندارد و ... كه همه و همه ناشي از ريسك ايجاد شده به غير از بخش خصوصي بوده است ، در اختيار گرفتن بازارها و توسعه صادرات مشكل داريم و خواهيم داشت ، برعكس رقيب منطقه اي مان تركيه!
خوب است مسولان قبل از فخر فروشي ايجاد روابط و بزرگنمايي ان براي بخش خصوصي ايران به دنبال ايجاد فضايي مطلوب براي توسعه توانمندي هاي صادراتي ايران باشند. بايد بپذيريم بدون ارتباط با بازارهاي بزرگ جهان چه در غرب و شرق جهان و البته همسايگانمان در خاورميانه نمي توانيم شاهد رشد پايدار صادرات و رشد درامد سرانه ناشي از ان براي ايران باشيم.