توسعه به مثابه دو امدادی ( سرمقاله دکتر پیمان مولوی با روزنامه ابتکار)
1399/09/14
پیمان مولوی
توسعه به مثابه دو امدادی
آرزوی هر ملتی توسعه و رفاه است، بشر از دیرباز برای این امر تلاش کرده است و جهان امروز ما به قول هانس روزیلینگ در کتاب واقعیت Factfulness در اوج رفاه برای انسان‌ها قرار دارد.
اما در این مسیر بسیاری از کشورها بوده‌اند که خواسته‌اند ره صدساله را یک شبه بپیمایند و این امر در طول تاریخ بارها تکرار شده است اما نتیجه همواره مثبت نبوده است.
آرزوی توسعه زمانی از آرزو به واقعیت بدل می‌شود که چشم‌انداز ترسیمی مبتنی بر واقعیت‌ها و پتانسیل‌ها و درک درست از محیط باشد.
در بین کشورهایی که توانسته‌اند رفاه را برای مردم به ارمغان بیاورند چند عامل مهم وجود داشته است که بیان می شود:
۱. بهره‌برداری کامل از ظرفیت فناوری، دانش رموز کار و تقاضای اقتصاد جهانی
۲. حفظ ثبات اقتصاد کلان
۳. داشتن میزان بالای پس‌انداز و سرمایه گذاری
۴. یادگیری مکانیزم بازار به عنوان تخصیص دهنده اصلی منابع
۵. داشتن دولت متعهد به رشد و معتبر نزد عموم و توانمند
حال باید پرسید مواردی که در بوتسوانا، برزیل، چین، هنگ کنگ، اندونزی، ژاپن، کره جنوبی، مالزی، مالتا، عمان، سنگاپور، تایوان، تایلند و ترکیه موجب تداوم رشد بالای ۷ درصد و افزایش درآمد سرانه گردیده است آیا مد نظر طراحان اقتصادی در ایران قرار گرفته است؟
پل رومر نظریه پرداز رشد اقتصادی می‌گوید: وقتی ژاپن رشد مداوم و سریع داشت، مفسران می‌گفتند که این یک حالت خاص است و به خاطر بازیابی پس از جنگ جهانی دوم است، ولی چهار ببر شرق آسیا (تایوان، هنگ کنگ، سنگاپور و کره) رشد سریع و مداومی داشتند، بسیاری گفتند کشورهای کوچکی هستند، وقتی چین سریع و مداوم رشد کرد گفتند چین کشو بسیار بزرگیست! اما به این امر دقت نکردند که این کشورها آرزوی توسعه را به خواستی مداوم با موئلفه‌هایی که اشاره شد ممزوج کردند.
حال یک فرصت دیگر برای اقتصاد ایران نه به سبب ایجاد زیرساخت‌ها در گذشته بلکه به سبب قرار گیری در خاورمیانه و تغییر نقطه ثقل جهانی ایجاد شده است، فرصتی که اجازه استفاده از پتانسیل های ایران را برای رشد بالا دارد!
مهمترین سوخت مورد نیاز ایران در سال‌های پیش رو سرمایه گذاریست، حدودا بیش از ۱۰۰ میلیارد لار سرمایه گذاری داخلی و خارجی برای تحقق رشد بالای ۸درصد، در حوزه سرمایه گذاری خارجی به سبب رتبه اعتباری بین المللی ضعیف ایران به سبب ریسک‌ها، رتبه روز ایران CCC و معادل ۷ در رتبه بندی سازمان همکاری و توسعه است.
پس سرمایه گذاری خارجی فعلا تا یک بازه ۲ ساله با رویکرد خوشبینانه فاصله ای زیاد با سطح BBB دارد، پس ایران نیازمند عمده سرمایه گذاری داخلی است، متاسفانه ایران براساس آخرین آمار بانک مرکزی از سال ۱۳۹۱ تا امروز بیش از ۹۰ میلیارد دلار خروج سرمایه داشته است.
ایران امروز نیازمند ایجاد بستر مناسب برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی است تا بتواند رشد اقتصادی مداوم را تجربه کند. فراموش نکنیم توسعه همانند دو امدادی است و نه دو صد متر سرعت!