تخاصم چشم بادامی‌ها و پیامدهای منفی وقوع جنگ احتمالی در خاور دور
1396/07/01
گفتگوی روزنامه گسترش صنعت با دکتر پیمان مولوی کارشناس اقتصاد بین‌الملل و عضو انجمن اقتصاددانان ایران
سیدمحمدحسن سیدزاده: صدای آژیرهای هشدار در خیابان‌های ژاپن و وضعیت قرمز در کره شمالی تحولات بین‌المللی در خاور دور را وارد فاز جدیدی کرده که در صورت وقوع جنگ میان کره شمالی، ژاپن و کره جنوبی تنها اقیانوس آرام نیست که آرامش خود را از دست می‌دهد بلکه تقابلی بزرگ میان چین، روسیه و امریکا شکل خواهد گرفت که به دنبال آن، اقتصاد جهانی دچار نوسانات شدیدی خواهد شد،
به همین دلیل نیز کارشناسان معتقدند قدرت‌های جهانی اجازه وقوع جنگ میان این کشورها را نخواهند داد و تنش‌ها در سطح تهدیدهای لفظی و آزمایش‌های موشکی باقی خواهد ماند.
پیامدهای منفی در اقتصاد جهانی
کره شمالی از نظر اقتصادی تاثیر چندانی بر بازارهای جهانی ندارد و عمده صادرات آن تنها به چین و محدود به زغال سنگ می‌شود اما ژاپن به عنوان سومین اقتصاد جهان و کره جنوبی به عنوان سیزدهمین اقتصاد جهان سهم قابل توجهی از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده‌اند که با بروز درگیری و تنش در این کشورها اقتصاد جهانی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. این تنها بخشی از پیامدهای اقتصادی این رخداد است. با توجه به اینکه چین و روسیه حامی کره شمالی و کره جنوبی و ژاپن از جمله متحدان امریکا به شمار می‌روند، تنش و درگیری میان این کشورها به تقابل غول‌های اقتصادی جهان منجر می‌شود.
به گفته کارشناسان، در پی این رخداد بزرگ که وقوع آن دور از انتظار است دلار امریکا سقوط می‌کند و ارزش نفت و طلای جهانی با افزایش رو به رو می‌شود.
از آنجا که کره جنوبی و ژاپن مهد فناوری دنیا هستند و وقوع جنگ بیشترین آسیب را متوجه سرمایه‌گذاری خارجی خواهد کرد، صنایع «های‌تک» این دو کشور با آسیب جدی رو به رو می‌شود و تولید ناخالص داخلی هر دو کشور کاهش پیدا می‌کند.
همکاری‌های ایران تحت تاثیر جنگ احتمالی
جنگ احتمالی میان این کشورها علاوه‌بر پیامدهای منفی جهانی، از نظر داخلی نیز برای ایران دارای اهمیت است. دو کشور کره جنوبی و ژاپن همکاری‌های گسترده مالی و صنعتی با ایران دارند و جنگ در این دو کشور همکاری با ایران را نیز دچار مشکل می‌کند. ایران به تازگی قرارداد فایناس ۸ میلیارد یورویی خود با اگزیم بانک کره جنوبی را به امضا رسانده است. علاوه‌بر این، دو نشان تجاری غول لوازم خانگی سامسونگ و ال‌جی در پی قرارداد تولید مشترک در خاک ایران سهم قابل توجهی از بازار ایران را در دست گرفته‌اند. از سوی دیگر، ایران در زمینه صنایع کوچک و متوسط و صنعت خودرو نیز همکاری‌هایی با این دو کشور دارد. البته با وجود این همکاری‌های گسترده کارشناسان معتقدند تاثیرات منفی این جنگ احتمالی بر صنایع ایران کوتاه‌مدت خواهد بود و به افزایش نرخ کالاها منجر نخواهد شد.
تاثیر اندک کره شمالی بر اقتصاد جهان
پیمان مولوی، کارشناس اقتصاد بین‌الملل و عضو انجمن اقتصاددانان ایران در گفت‌وگو با «گسترش صنعت» درباره تنش‌های اخیر در خاور دور و تاثیر اقتصادی بر اقتصاد جهانی در صورت وقوع جنگ گفت: کره شمالی دارای اقتصاد بسته است به همین دلیل از نظر صادرات تاثیری بر بازارهای جهانی ندارد و تنها به مقدار اندک در زمینه مصنوعات فلزی، فولاد و پارچه به چین صادرات دارد. بنابراین تنش و درگیری در کره شمالی به طور مستقیم بر اقتصاد جهانی تاثیر نخواهد داشت اما از آنجا که چین و روسیه از کره شمالی به طور غیر مستقیم به عنوان ابزاری برای فشار بر امریکا استفاده می‌کند از بعد روابط بین‌الملل تنش و درگیری در کره شمالی، چین و روسیه را در مقابل امریکا و متحدانی همچون کره جنوبی قرار می‌دهد و در این شرایط اقتصاد جهانی از این درگیری‌ها متاثر خواهد شد. وی درباره پیامدهای اقتصادی حمله کره شمالی به کره جنوبی و ژاپن گفت: حمله به خاک کره جنوبی و ژاپن بازارهای صادراتی این کشورها را دچار سکته و تولید ناخالص داخلی این دو کشور کاهش پیدا خواهد کرد. البته در این شرایط امریکا نیز چین بزرگترین حامی کره شمالی را رها نخواهد کرد و بازارهای جهانی از توازن خارج خواهد شد.
بیشترین آسیب متوجه سرمایه‌گذاری در ژاپن و کره جنوبی
مولوی با بیان اینکه بیشترین آسیب متوجه سرمایه‌گذاری خارجی در این کشورها خواهد شد، اظهار کرد: کاهش سرمایه‌گذاری به کاهش تولید ناخالص داخلی منجر می‌شود. درحال‌حاضر کره جنوبی رشد ۳ تا ۴ درصدی را در تولید ناخالص داخلی تجربه می‌کند و با وجود اینکه ژاپن رشد کمتری دارد، هر دو کشور به ویژه در بخش نوآوری و صنایع «های‌تک» آسیب جدی خواهند دید. وی درباره تاثیر این جنگ احتمالی بر نرخ نفت نیز افزود: نیاز نفت در این کشورها کاهش پیدا خواهد کرد اما نیاز نفت به عنوان یک کالای استراتژیک برای تامین ذخایر افزایش پیدا می‌کند و تقاضای کشورهایی همچون چین افزایش می‌یابد در نتیجه نرخ نفت در جهان مقداری با افزایش رو به رو می‌شود.
سقوط دلار و افزایش طلا و نفت
این کارشناس اقتصاد بین‌الملل با اشاره به وضعیت بازارهای دیگر جهانی افزود: از آنجا که بازار مواد اولیه و طلا با بازار ارز رابطه معکوس دارد، در شرایط درگیری میان این کشورها دلار امریکا کاهش پیدا خواهد کرد. بنابراین شاهد افزایش در بازار مواد اولیه و طلا خواهیم بود و به دلیل رابطه مستقیم با بازار سهام و اوراق این بازارها نیز با کاهش رو به رو می‌شوند. این وضعیت تنها شامل ژاپن و کره جنوبی نمی‌شود بلکه اقتصاد جهانی نیز از آن متاثر می‌شود.
تاثیر کوتاه‌مدت بر همکاری‌های ایران با خاور دور
مولوی با اشاره به تاثیر این جنگ احتمالی بر بازار ایران نیز گفت: از آنجا که تجارت و همکاری ایران با ژاپن و کره جنوبی در سطح بالایی وجود دارد در کوتاه‌مدت شاهد تاثیرات منفی در تجارت ایران خواهیم بود اما به سبب آنکه این جنگ طولانی نخواهد بود در بلندمدت تاثیری بر تجارت ایران نخواهد داشت. عضو انجمن اقتصاددانان ایران درباره سرنوشت نرخ کالاهایی که با همکاری مشترک این کشورها در ایران تولید می‌شود، تصریح کرد: از آنجا که ساختار صنایع کره جنوبی و ژاپن از ایران متفاوت است و با هر اتفاقی قیمت‌ها افزایش پیدا نمی‌کند، از نظر نرخ کالاهایی همچون لوازم خانگی و... تغییری نخواهد داشت زیرا واحدهای صنعتی جهانی به سبب حفظ قدرت رقابت‌پذیری اجازه افزایش نرخ غیرعادی در کالاها را ندارند.
تنش‌ها به جنگ نظامی منجر نمی‌شود
مولوی با بیان اینکه تنش‌ها در این سطح خطر چندانی برای بازارهای جهانی نخواهد داشت، افزود: در صورتی که این کشورها به خاک یکدیگر حمله کنند و جنگ آغاز شود با توجه به اقتصاد کره شمالی، کره جنوبی و ژاپن بازنده این جنگ به طور قطع کره جنوبی و ژاپن خواهند بود چراکه کره شمالی چیزی برای از دست دادن ندارد اما به سبب اینکه کره جنوبی و ژاپن مهد فناوری دنیا به شمار می‌روند، امنیت مردم برای این کشورها آنقدر اهمیت دارد که هیچ‌گاه اجازه نخواهند داد سطح تنش‌ها به مرحله حمله به خاک یکدیگر برسد. وی درباره پیش‌بینی سرنوشت این تنش‌ها اظهار کرد: طبق بررسی‌های انجام شده تنش‌های اخیر میان کره شمالی، ژاپن و کره جنوبی به درگیری و جنگ منتهی نخواهد شد و این تنش‌ها فقط در حد رجزخوانی و تهدید خلاصه خواهد شد، قطعنامه اخیر نیز نشان داد که کره شمالی، امریکا، ژاپن و کره جنوبی هیچ‌کدام به گسترش تنش‌ها و رسیدن به درگیری تمایلی ندارند اما در صورت جنگ میان این کشورها به طور قطع درگیری تنها بین این کشورها خلاصه نخواهد شد و به دخالت قدرت‌های جهانی منجر خواهد شد.
بنا بر این گزارش، با وجود اینکه احتمال وقوع درگیری میان کره شمالی، کره جنوبی و ژاپن و حمله به خاک یکدیگر اندک است، تشدید درگیری‌ها و تقابل میان چین و امریکا اقتصاد جهانی را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد در نتیجه ایران نیز به واسطه همکاری‌های گسترده با کشورهای خاور دور از ترکش‌های این جنگ بزرگ بی‌نصیب نخواهد بود.