بازگشت سکه به بورس (گفتگو پیمان مولوی با روزنامه هم میهن)
1401/10/21
بازگشت سکه به بورس
همه اقدامات اقتصادی در بورس را دیر و کم انجام می‌دهیم
پیمان مولوی، کارشناس بورس نیز در این‌باره به هم‌میهن گفت: «ابتدا باید بررسی کرد که آیا بورس کالا ابزاری مناسب برای عرضه خودرو بوده است یا خیر؟ اصطلاحی تحت عنوان مکانیزم بازار وجود دارد، تنها چیزی که در ایران درباره مکانیزم بازار مورد اشاره قرار می‌گیرد اما از زیر بار آن شانه خالی می‌شود این است که براساس گزارش‌های معتبر، رتبه آزادی اقتصادی در ایران 159 است و بعد از ما کشورهایی مانند لیبی، ونزوئلا، سودان و زیمبابوه قرار دارند. رتبه 158 هم متعلق به کنگو است.» او با طرح این سوال که چگونه با رتبه 159 آزادی اقتصادی قرار است نمایش شفافیت بدهیم؟ توضیح داد: «این مساله‌ای است که در صنعت خودرو مشاهده می‌کنیم که باعث استحاله شدن بورس کالا می‌شود. درباره سکه نیز ما از گذشته قابل معامله و سپرده‌‌گذاری کالایی داشته‌ایم و این موضوع جدیدی نیست. سکه را نیز می‌توان در بورس عرضه کرد و مشکلی پیش نیاید، بحث بر سر آن است که ما جلوی ابزارهای لازم برای این کار را چندین‌بار گرفته‌ایم. یعنی معاملات آتی سکه را تعطیل کردیم، همان‌طور که بازار فردایی دلار را تعدیل می‌کنیم. در اقتصادی که دولتی است و هر شب تصمیم‌‌های مختلفی اتخاذ می‌شود مانند تثبیت نرخ ارز یا ثبات نرخ ارز که با یکدیگر متفاوت هستند، سکه را نیز می‌توان عرضه کرد. روش‌های آن وجود دارد و موضوع عجیبی نیست. آنچه مهم است و باعث ایجاد چنین جوی شده است، تقاضای ناشی از تورم در اقتصاد ایران است.»
این کارشناس بورس اظهار کرد: «مساله بعدی آن است که چرا همان ابتدا که قیمت طلا و سکه رو به افزایش بود این کار را انجام ندادیم؟ ما همه اقدامات را دیر و کم انجام می‌دهیم. تورم در اقتصاد ایران به‌صورتی است که همه‌چیز را در خود می‌بلعد. نقدینگی بالای کنونی همه‌چیز اعم از سکه و خودرو را در خود می‌بلعد. حال سوال اینجاست آیا همه موارد را می‌توان در بورس کالا عرضه کرد؟ به باور من به‌جای اینکه راهکارهای اصلی شامل کنترل تورم، رشد اقتصادی و توازن‌بخشی و مدیریت تقاضای ایجاد‌کننده نقدینگی را مدنظر قرار بدهیم، می‌خواهیم همه موارد را در بورس کالا عرضه کنیم. اتفاقا عرضه سکه در بورس کالا اقدامی منفی نیست و باید این کار انجام شود، اما راهکارهایی هم وجود دارد.»
مولوی تاکید کرد: «اما اقدامی که درباره خودرو انجام می‌شد بسیار اشتباه در بورس کالا بود که نتیجه‌اش آن می‌شود که افراد بگویند خودرو هم وارد بورس کالا شد و معلوم نیست که به کجا خواهید رسید. ما برای درست کردن یک موضوع مساله دیگری را از حیز انتفاع ساقط می‌کنیم.» او درباره تاثیر عرضه سکه در بورس کالا بر ثبات قیمت سکه گفت: «به نظر من تقاضایی که برای ربع سکه وجود داشت ناشی از افزایش حباب سکه بود که علت این موضوع هم دسترسی کم به سکه بود. می‌شد از ابتدا سکه را ارائه داد. مشکل ما این است که این کار در اقتصاد انجام نمی‌شود و برای این موضوع ایجاد محدودیت می‌کنند. در نتیجه بسیاری از افراد که توان مالی خرید سکه را ندارند ترجیح می‌دهند ربع سکه بخرند که قیمت آن نیز نسبت به سکه واقعی و طلایی که در آن استفاده می‌شود رشد می‌یابد.»
این کارشناس بورس درباره اینکه دولت با این اقدامات دست به درآمدزایی می‌زند؟ بیان کرد: «مشکل شدید کسری بودجه وجود دارد. البته رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که هیچ‌گونه کسری بودجه وجود ندارد اما روند اقتصادی ما نشان‌دهنده رشد نقدینگی است که قسمت عمده آن ناشی از کسری بودجه است. در یک اقتصاد دولتی در طرف عرضه و تقاضا دولت را دارید، دولتی که همواره با کسری بودجه مواجه بوده است و همه دولت‌ها سعی کرده‌اند تا جایی که می‌توانند این کسری بودجه را جبران کنند. به این سوال نمی‌توانم جواب مثبت یا منفی بدهم. زیرا در اقتصادی مانند اقتصاد ایران که رتبه آزادی اقتصادی آن 159 بوده و به لحاظ شفافیت در قعر جدول مربوطه قرار گرفته است مکانیزم‌های شفافی درباره داده‌ها وجود ندارد. حتی نقدینگی نیز الزاما براساس یک حسابرسی بسیار درست ارائه نمی‌شود. بنابراین در پاسخ به شما می‌گویم دولت‌ها از همه ابزارها به‌ویژه نرخ‌گذاری استفاده می‌کنند تا کسری بودجه خود را جبران کنند که این موضوع نیازمند شفافیت است و دوستان می‌توانند در این خصوص شفاف‌سازی کنند اما این شفاف‌سازی نیازمند حسابرسی نیز هست که همه ابزارهای لازم در این زمینه نیز وجود دارد.»