برنامه توسعه، فقط انشاء آرزوهایی است که عملیاتی نمی‌شوند (گفت و گوی پیمان مولوی با فراز)
1402/03/03
برنامه توسعه، فقط انشاء آرزوهایی است که عملیاتی نمی‌شوند
پیمان مولوی عضو انجمن اقتصادادانان ایران درباره برنامه هفتم توسعه در گفت و گو با «فراز» گفت: به نظر من این برنامه هیچ تفاوتی با برنامه‌های قبلی ندارد. برنامه‌ها در ایران بعد از سال‌ها تبدیل به یک انشای ناتمام بدون ضمانت اجرایی شده‌اند. قرار بود بر اساس چشم انداز در سال ۱۴۰۴ و با چندین برنامه توسعه کشور اول در منطقه شویم ولی در حال حاضر کشور چهارم در منطقه به لحاظ اقتصادی و زیرساخت و مباحث دیگر هستیم. به لحاظ درآمدی نیز هشتم هستیم. برنامه‌ها در ایران واقعی نیستند و براساس رشد پایدار نوشته نمی‌شوند. متاسفانه هیچ بررسی انجام نمی‌شود که برنامه‌های قبلی به نتیجه رسیده یا خیر.
وی افزود: متاسفانه برنامه‌های توسعه‌ای که مسئولین تهیه می‌کنند منجر به کنترل تورم نمی‌شود. اینها خلط مبحث است که دوستان بیان می‌کنند. برنامه‌های توسعه‌ای یعنی از نقطه الف به نقطه ب برسم و و بگوییم منابع مورد نیاز این میزان است و در این شاخص‌ها به این سطح خواهم رسید.
برنامه توسعه، بازی مرغ و تخم مرغ است
این اقتصاددان گفت: تورم را می‌توان در شاخص‌های کلان قرار داد ولی وقتی تحریم هستید و نرخ بهره دارید و خلق نقدینگی ادامه دارد که دلیل آن عدم رشد اقتصادی است، مساله فرق می‌کند. لذا چنین برنامه‌ای بازی مرغ و تخم مرغ می‌شود. ما نیازمند برنامه‌ای هستیم که بر اساس تغییر سیاست و رویکردها منجر به بهبود تورم و رشد اقتصادی و شاخص‌های دیگر شود.
وی افزود: برنامه توسعه نیازمند تغییرات بالقوه در رویکردهای اقتصادی و سیاسی و منطقه‌ای برای ایران است که بتواند از پتانسیل‌ها استفاده کند و بدون این تغییر رویکردها، برنامه توسعه تنها تبدیل به نگارش بی‌نتیجه آرزوها می‌شود که در تمام این سال‌ها هم چنین بوده.
مولوی در خصوص اینکه ظاهرا برنامه‌های توسعه قبلی فقط ۳۴ درصد محقق شده، پاسخ داد: بعد از تحریم‌ها اگر بخواهیم به اوضاع نگاه کنیم عدد از این هم کمتر است. وقتی رشد اقتصادی شما در ده سال گذشته صفر بود در نتیجه در اجرای برنامه‌ها هیچ موفقیتی نداشتید. رشد اقتصادی ما در ۱۲ سال گذشته یک دهم درصد و در ده سال گذشته یک درصد است. همچنین رشد نقدینگی ۱۴-۱۵ برابر است. متاسفانه پنج سال است که تورم بالای ۳۰ درصد را تحمل می‌کنیم. اینها نشان می‌دهد برنامه‌ریزی‌ها بر اساس یک رویکرد غیرواقع‌بینانه و توهمی نوشته شده است. در برخی مواقع انشا خوبی می‌نویسیم اما در این مورد حتی متن برنامه توسعه هم به نظرم دچار مشکل است.
اقتصاد ایران پتانسیل عملیاتی شدن برنامه توسعه را ندارد
عضو انجمن اقتصادادانان ایران درباره رشد ۸ درصدی که در برنامه توسعه هفتم آماده گفت: برای رشد اقتصادی ۸ درصدی در اقتصاد ایران نیازمند ۱۰۰ میلیارد دلار بودجه و سرمایه دارید. زمانی می‌توانیم به این رشد برسیم که تحریم‌ها را کم کرده و ریسک سرمایه‌گذاری را پائین بیاوریم تا بتوانیم سرمایه‌گذار خارجی را جذب کنیم.
مولوی گفت: در کنار این هم باید کاری کنیم که سرمایه داخلی هم فرار نکند. اگر این اتفاق رخ بدهد مطمئن باشید از هشت درصد نیز بیشتر به رشد اقتصاد دست پیدا می‌کنیم.
این تحلیلگر اقتصادی تصریح کرد: همه اعدادی که در برنامه توسعه اقتصادی می‌آید انشای آرزوها است. برای همه مواردی که در برنامه اشاره می‌شود نیازمند یک پتانسیل قوی هستیم که آن را فعلا نداریم. اقتصاد ایران با این شرایط پتانسیل لازم برای اجرایی شدن برنامه‌هایی که نوشته را ندارد. درک این نکته هم اصلا سخت نیست و از سوابق سال‌های قبل و عملکرد همین دو سال اخیر دولت می‌شود آن را فهمید.
مولوی در پایان خاطرنشان کرد: برنامه‌های توسعه‌ای موفق ما از سال ۳۵ تا سال ۵۵ متوسط رشد اقتصادی ایران ۱۱ درصد و دورقمی بود، دومین برنامه توسعه‌ای، متوسط رشد اقتصادی ایران بین سال‌های ۷۴ تا ۸۹، ۵ درصد بود که این دو بازه موفق بود و بعد از انقلاب جنگ است و بعد از آن ما شاهد تحریم‌ها در اقتصاد ایران هستیم که رشد اقتصادی تا الان نزدیک به صفر است.